Theo lý giải khoa học, tình trạng mất sữa của chị em sau sinh bắt nguồn từ việc thiếu hụt hai loại hormone là Prolactin (tạo sữa) và Oxytocin (tiết sữa). Mất sữa có thể diễn ra từ từ hoặc đột ngột và cũng có thể mất sữa ngay sau khi sinh.
Vậy nguyên nhân nào dẫn đến tình trạng mất sữa là gì? Thực phẩm nào gây mất sữa mẹ không nên ăn để đủ sữa cho con bú? Câu trả lời sẽ có trong bài viết sau đây.
[wpsm_titlebox title=”Nội dung” style=”1″] [wpsm_toplist] [/wpsm_titlebox]
Nguyên nhân gây mất sữa sau sinh
Mất sữa sau sinh ảnh hưởng rất nhiều đến quá trình nuôi con và sự phát triển toàn diện của bé về sau. Để “gọi” sữa về, mẹ cần phải tìm được nguyên nhân nào tác động đến cơ thể, từ đó mới dễ dàng tìm được cách khắc phục.
13 yếu tố dưới đây được nghiên cứu là có tác động trực tiếp đến lượng và chất của sữa mẹ:
#1. Đẻ mổ
Ảnh hưởng của thuốc mê, thuốc tê và cơn đau sau sinh là một trong số những nguyên nhân dẫn đến tình trạng ức chế hormone tạo và tiết sữa gây mất sữa. Bên cạnh đó, sinh non cũng là yếu tố tác động rất lớn đến lượng sữa mẹ sau khi sinh.
#2. Căng thẳng tâm lý kéo dài
Hầu như tất cả các phụ nữ sau sinh đều gặp phải những ảnh hưởng về tâm lý, nhất là những người sinh con lần đầu. Tình trạng căng thẳng, suy nghĩ nhiều kéo dài khiến cho cơ thể không thể sản sinh được hormone Prolactin và Oxytocin, từ đó gây mất sữa.
Căng thẳng, lo âu thường xuyên là nguyên nhân gây mất sữa hàng đầu ở phụ nữ sau sinh
#3. Sức khỏe yếu, thiếu ngủ
Cơ thể phụ nữ sau sinh ví như cua vừa lột vỏ nên rất yếu và rất dễ bị tác động. Ngoài ra bé sơ sinh có nhịp độ sinh học chưa ổn định, thường xuyên khóc, thức đêm nên mẹ bỉm sữa sau khi sinh thiếu ngủ là điều không hiếm gặp nếu phải một mình chăm sóc bé.
Đây cũng là nguyên nhân lớn dẫn đến tình trạng mất sữa, ảnh hưởng rất nhiều đến tâm lý và sức khỏe.
#4. Rối loạn nội tiết sau khi sinh
Nhiều chị em bị rối loạn điều tiết hormone estrogen (nội tiết tố) sau khi sinh, tình trạng này cũng có thể dẫn đến mất sữa, tuy nhiên không quá phổ biến. Nếu đây là nguyên nhân ảnh hưởng tới lượng sữa mẹ thì rất khó để xử lý và còn tác động đến nhiều mặt khác của sức khỏe.
#5. Thiếu máu
Thiếu máu do cơ địa hoặc do sinh mổ dẫn tới vô vàn tác hại mà chị em phải đối mặt như thường xuyên chóng mặt, buồn nôn, tụt huyết áp và mất sữa cũng là một trong số đó.
#6. Dùng thuốc điều trị bệnh
Một số bệnh lý không mẹ mắc phải ngay cả khi đang cho con bú vẫn phải sử dụng thuốc và trong các loại thuốc này có các thành phần gây ức chế sản sinh hormone tạo và tiết sữa. Tuy không mong muốn gặp phải nhưng khi dùng thuốc như vậy, mẹ rất dễ bị mất sữa.
Vì nguyên nhân bệnh lý, chị em phải uống thuốc điều trị cũng sẽ dẫn đến bị mất sữa
#7. Mắc bệnh lý tuyến vú
Không hiếm gặp các chị em gặp phải các tình trạng bệnh lý về tuyến vú sau khi sinh như nứt cổ gà, viêm tắc do tắc sữa, apxe vú,… Những bệnh lý này dẫn tới sự gián đoạn của quy trình tạo sữa, gây mất sữa hoặc ảnh hưởng tới chất lượng sữa mẹ.
#8. Mẹ cho trẻ bú không đều
Cơ thể chỉ tiết sữa khi có tín hiệu bú của con và cũng chỉ tiết lượng sữa mà trẻ cần. Nếu không cho trẻ bú thường xuyên, hoặc bổ sung thêm sữa công thức từ sớm, cơ thể mẹ cũng tự động tiết ít sữa lại đủ để đáp ứng nhu cầu này mà thôi.
#9. Cho trẻ dùng ti giả quá nhiều
Thói quen này khiến bé không còn đòi ti mẹ để đòi sữa mà có thể mút ti giả mà không cần giọt sữa nào. Và như đã nói, trẻ không mút ti thì cơ thể mẹ sẽ tự động hạn chế tạo và tiết sữa, sau một thời gian thì sữa mất đi là điều chắc chắn.
#10. Cho con bú không đúng cách
Đặt con nằm sai tư thế, không đúng khớp ngậm,… khiến trẻ khó ngậm ti, khó bú và cản trở sự tác động đến quá trình tiết sữa. Đây là nguyên nhân rất phổ biến ở những chị em lần đầu làm mẹ.
Trẻ bú trong tư thế không đúng sẽ cản trở quá trình tiết sữa, biếng bú làm giảm lượng sữa tiết ra
#11. Massage không đúng cách khi bị mất sữa
Khi bị mất sữa, nhiều mẹ bóp hoặc nặn mạnh bầu ngực để cố vắt sữa. Cách làm này khiến cho vú dễ nhiễm trùng, viêm tắc và áp xe. Mất sữa cũng từ những nguyên nhân này mà xảy đến.
#12. Dinh dưỡng nghèo nàn
Không còn tình trạng thiếu ăn thiếu mặc như trước đây nhưng vì kiêng khem quá độ, ăn kiêng để giữ dáng nên nhiều chị em sau khi sinh bị thiếu hụt dinh dưỡng trầm trọng. Và không khó đoán được mất sữa là hệ quả của việc bổ sung thực phẩm thiếu đa dạng.
Những thực phẩm gây mất sữa sau sinh mẹ cần lưu ý
Ngoài 12 nguyên nhân chính khiến cơ thể mẹ mất sữa, việc thiếu thông tin hoặc không tìm hiểu kỹ lưỡng, thói quen ăn uống và sử dụng thực phẩm không cân nhắc cũng là nguyên nhân không hề nhỏ dẫn tới tình trạng này. Vậy những thực phẩm gây mất sữa sau sinh nào chị em cần tránh?
#1. Rau mùi tây
Loại rau này rất thơm ngon, tốt cho sức khỏe và còn bảo vệ xương khớp không bị thoái hóa rất hiệu quả. Tuy nhiên nếu đang trong thời gian cho con bú, mẹ nên hạn chế ăn loại rau này bởi nếu ăn quá nhiều thì rất dễ bị mất sữa.
#2. Bạc hà
Trong bạc hà có chứa chất kháng sinh tự nhiên, giúp làm ấm cơ thể, dịu cơn đau đầu và căng thẳng. Nhưng các thực phẩm gồm cả bánh kẹo, siro và bạc hà tươi có chứa tinh dầu bạc hà đã được nghiên cứu là tác động tiêu cực đến lượng sữa mẹ, chị em nên tránh khi đang trong thời gian cho con bú nhé.
Ăn lá bạc hà thường xuyên có thể dẫn tới giảm lượng sữa sau khi sinh
#3. Bắp cải
Bị tắc tia sữa, mẹ nên dùng bắp cải để đắp lên ngực, thế nhưng khi ăn loại rau này thì lại khác là bởi nếu tiêu thụ hơn 50g trong một ngày hoặc ăn quá thường xuyên sẽ dẫn tới việc ít sữa và lâu dần làm mất sữa hẳn đấy mẹ.
#4. Lá dâu tằm
Nếu sử dụng với mục tiêu thanh nhiệt giải độc, chữa mụn nhọt thì lá dâu tằm chính là lựa chọn vừa an toàn, vừa lành tính. Tuy nhiên nếu đang cho con bú, chị em không nên uống nước hoặc ăn loại lá này bởi tính hàn sẽ gây nên tình trạng tiêu chảy, đầy bụng và gián tiếp làm giảm lượng sữa tiết ra.
#5. Rau diếp cá
Cũng giống như lá dâu tằm, rau diếp cá có tính hàn nên rất phù hợp để giải độc, thanh nhiệt nhưng lại là thực phẩm cần tránh. Ăn diếp cá sống dễ gây ra tình trạng xấu đến hệ tiêu hóa và tác động tới lượng sữa mẹ tiết ra cho con.
#6. Lá Oregano
Loại lá này ở Việt Nam không quá phổ biến nhưng nếu mẹ là tín đồ của đồ Tây thì thực sự nên chú ý. Lá Oregano thường có trong các món ăn như pizza, mỳ Ý này có tên trong danh sách các thực phẩm gây mất sữa mà mẹ nên tránh.
#7. Khổ qua (mướp đắng)
Khổ qua cực kỳ tốt cho sức khỏe, trong đông y được sử dụng như bài thuốc chữa nóng trong, giải độc hiệu quả. Tuy nhiên nếu ăn thường xuyên với tần suất 2-3 lần trong tuần, lâu dần sẽ gây nên tình trạng mất sữa ở mẹ sau sinh.
Khổ qua tốt cho sức khỏe nhưng lại không thích hợp cho phụ nữ sau sinh
#8. Súp lơ
Một trong những loại rau “cao cấp” nên đưa vào thực đơn mỗi ngày của mọi người, súp lơ lại là thực phẩm mẹ nên tránh ăn quá nhiều bởi lượng chất xơ quá dồi dào từ loại rau này có thể dẫn tới tình trạng khó tiêu, đầy hơi và làm giảm tiết sữa.
#9. Bắp (ngô)
Bắp giàu carbohydrate nhưng nếu ăn quá nhiều sẽ khiến mẹ no lâu, từ đó khó tiêu thụ thêm các thực phẩm giàu dinh dưỡng khác. Điều này dẫn tới tình trạng thiếu hụt dinh dưỡng và từ đó tác động tới lượng sữa của mẹ.
#10. Lá lốt
Nếu mẹ tìm hiểu về các thực phẩm gây mất sữa, dù ít hay nhiều thông tin thì lá lốt luôn là loại rau lá góp mặt vào trong danh sách cần tránh. Mẹ đừng nên ăn rau này mà tốt nhất là tránh tuyệt đối trong thời gian cho con bú nhé.
#11. Măng
Là loại thực phẩm không có lợi cho sức khỏe dù tươi hay đã ngâm, măng có chứa độc tố HCN độc hại có thể gây tác động đến cả mẹ và bé. Dù yêu thích món ăn từ măng, mẹ vẫn nên hạn chế càng nhiều càng tốt thực phẩm này để tránh bị mất sữa và ảnh hưởng đến con.
#12. Các loại muối chua (cà muối, dưa muối,…)
Với vị chua nhờ quá trình lên men, các món muối chua ăn rất ngon, dễ ăn nên được gia đình Việt rất ưa chuộng.
Tuy nhiên ăn các món muối có thể khiến tăng dịch dạ dày, trào ngược dạ dày thực quản, nhất là đối với chị em sau sinh có hệ tiêu hóa đang rất yếu. Mặc dù chưa rõ nguyên lý cụ thể, thế nhưng nếu ăn dưa muối sớm sau khi sinh có thể bị mất sữa.
#13. Quả vải
Khi nhắc đến vải người ta nghĩ ngay đến loại trái cây rất ngọt và khá nóng. Nếu mẹ sau sinh ăn nhiều vải, cơ thể rất dễ bị nóng trong từ đó làm giảm sữa tiết ra.
#14. Nhãn
Tương tự như vải, nhãn cũng rất ngon, ngọt và có tác dụng bổ máu nhưng nếu ăn nhiều sẽ dễ bị táo bón, mụn nhọt và nóng trong. Không nên ăn quá 10 quả trong ngày đâu mẹ nhé, bởi loại quả này cũng làm giảm lượng sữa mẹ.
Nhãn thơm ngon nhưng có thể gây nóng, giảm lượng sữa mẹ
#15. Dâu da
Là loại quả tốt cho hệ tiêu hóa, giúp “xuống bụng” nhanh hơn khi bị đầy hơi nhưng dâu da có vị khá chua. Nếu ăn quá nhiều chị em sẽ dễ bị tiêu chảy và ảnh hưởng gián tiếp tới lượng sữa.
#16. Đồ uống chứa chất kích thích
Như rượu, bia, cà phê, trà xanh, trà sữa,… có thể ảnh hưởng tới giấc ngủ của mẹ và cafein thông qua sữa có thể tác động đến trẻ. Sử dụng các loại đồ uống này sẽ khiến trẻ chán bú, mẹ mất ngủ từ đó gây ảnh hưởng xấu đến lượng và chất của sữa mẹ.
Mất sữa sau sinh là tình trạng không hề hiếm gặp xảy đến bởi rất nhiều nguyên nhân từ thể trạng cho tới tâm lý của mẹ cũng như thói quen bú của trẻ. Các món ăn vào cũng tác động rất lớn đến tình trạng này nên mẹ hãy chú ý hạn chế các thực phẩm gây mất sữa sau sinh mà bài viết đã kể trên đây nhé.
Xem thêm các bài viết hữu ích về sức khỏe, làm đẹp tại Bí kíp đẹp xinh!