Viêm da tiết bã nhờn là một bệnh lý về da có thể gặp ở mọi đối tượng không phân biệt tuổi tác hay giới tính. Bệnh không gây ảnh hưởng nhiều tới sức khỏe nhưng lại gây mất thẩm mỹ. Vậy viêm da tiết bã là gì? Nguyên nhân và cách điều trị bệnh ra sao?
[wpsm_titlebox title=”Nội dung” style=”1″] [wpsm_toplist] [/wpsm_titlebox]
Viêm da tiết bã là gì?
Viêm da tiết bã nhờn hay còn gọi là viêm da dầu, chàm da mỡ. Đây là một bệnh lý mạn tính về da khá phổ biến. Bệnh rất dễ tái phát và khó điều trị dứt điểm. Tỷ lệ mắc bệnh này ở những người thuộc nhóm da dầu cao hơn so với những người bình thường.
Vị trí thường thấy của viêm da tiết bã nhờn thường là ở vùng chữ T trên mặt, ở da đầu, ngực hoặc lưng,…Bệnh da liễu này có thể gặp ở mọi lứa tuổi, mọi giới tính, từ trẻ sơ sinh đến người trưởng thành đều có nguy cơ mắc bệnh. Tuy nhiên, biểu hiện bệnh ở mỗi người là không giống nhau, phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau.
Viêm da tiết bã nhờn không gây ảnh hưởng tới sức khỏe người bị bệnh tuy nhiên lại gây mất thẩm mỹ, khiến khổ chủ thấy mất tự tin, khó chịu.Thêm vào đó, bệnh lại rất dễ tái phát và trở thành mãn tính, đặc biệt vào những khoảng thời gian giao mùa.
Nguyên nhân gây viêm da tiết bã nhờn
Có rất nhiều nguyên nhân gây nên tình trạng viêm da tiết bã nhờn nhưng chủ yếu nhất vẫn là sự phát triển của loại nấm men Malassezia trong cơ thể.
1. Do lớp màng bảo vệ da bị phá vỡ
Lớp màng lipid trên bề mặt da đóng vai trò bảo vệ và ngăn cách da khỏi các yếu tố nội và ngoại sinh. Nhất là vào thời điểm thời tiết chuyển giao sang mùa đông, tình trạng mất nước trên da sẽ phổ biến hơn, khiến da trở nên khô ráp. Đây chính là điều kiện lý tưởng để lớp màng lipid bị phá vỡ, khiến các loại nấm sinh trưởng mạnh mẽ gây nên các bệnh ngoài da, trong đó có tình trạng viêm da tiết bã nhờn.
2. Yếu tố di truyền gây nên tình trạng viêm da tiết bã
Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng những người có người thân, bố mẹ mắc bệnh viêm da dầu sẽ có nguy cơ mắc viêm da tiết bã nhờn cao hơn so với những người khác. Do đó hoàn toàn có thể đi đến kết luận rằng yếu tố di truyền là một trong những nguyên nhân quan trọng gây nên tình trạng bệnh lý về da này.
3. Do da bị nhờn, nhiều dầu
Những người sở hữu làn da dầu, da nhờn sẽ là điều kiện thích hợp để nấm men Malassezia sinh sôi và phát triển, gây nên tình trạng viêm da dầu.
4. Do hệ miễn dịch suy yếu
Hệ miễn dịch suy yếu sẽ khiến cơ thể không đủ sức để chống lại các tác nhân gây bệnh từ cả bên trong lẫn bên ngoài cơ thể. Do đó, những người bị HIV, ung thư, tổn thương nội tạng,… cũng sẽ dễ bị viêm da tiết bã nhờn hơn so với những người khác.
Ngoài ra những người thường xuyên sử dụng các loại thuốc kháng sinh, thuốc chứa thành phần gây kích ứng da,… cũng là đối tượng dễ bị viêm da tiết bã nhờn tấn công.
Triệu chứng của viêm da dầu tiết bã
Biểu hiện bệnh viêm da dầu tiết bã ở mỗi người là không giống nhau. Ngoài ra, dấu hiệu bị bệnh ở trẻ sơ sinh so với người trưởng thành cũng rất khác biệt.
1. Triệu chứng viêm da dầu tiết bã ở trẻ sơ sinh
Viêm da dầu tiết bã ở trẻ sơ sinh đa phần biểu hiện ở vùng da trên đỉnh đầu mà dân gian hay gọi là “cứt trâu”. Đa phần tình trạng này thường xuất hiện ở trẻ sơ sinh trong 3 tháng đầu đời và sẽ tự mất dần khi trẻ được 6 tháng hoặc 12 tháng tuổi.
Biểu hiện chủ yếu của tình trạng viêm da dầu tiết bã nhờn ở trẻ sơ sinh là trên đỉnh đầu xuất hiện các mảng da dày, cứng, bám chặt với da. Các mảng bám này có thể màu trắng, màu nâu hoặc màu đen và không gây ngứa ngáy, khó chịu. Bệnh không có khả năng tái phát.
2. Triệu chứng viêm da dầu tiết bã ở người trưởng thành
Ở người trưởng thành, tình trạng viêm da dầu thường xuất hiện ở vùng chữ T trên khuôn mặt, ở sau tai, vùng da đầu hoặc vùng trán,…Với mỗi vị trí khác nhau thì biểu hiện bệnh cũng khác nhau.
Nếu bệnh xuất hiện trên da đầu sẽ thường là những vết ửng đỏ, vảy khô kết hợp với nhờn. Nếu da dầu ở vùng ngực, lưng, rìa tóc thì sẽ là đường viền màu đỏ tươi khác biệt hẳn so với những vùng da bình thường khác. Nếu bệnh xuất hiện ở mặt thì sẽ có các tổn thương như hai má hình cánh bướm, rìa trán, kẽ mũi và giữa hai lông mày có lớp da màu đỏ, có vảy.
Đa phần các trường hợp viêm da dầu đều không gây ngứa, tuy nhiên cũng có một số trường hợp cảm thấy ngứa ngáy tại vùng bị viêm. Bệnh viêm da dầu tiết bã ở người trưởng thành thường dễ tái phát và trở thành bệnh mạn tính cùng nhiều biến chứng nguy hiểm nếu không được điều trị kịp thời.
Viêm da tiết bã có chữa được không
Viêm da tiết bã là bệnh mãn tính, rất dễ tái phát, đặc biệt là khi gặp điều kiện khí hậu thuận lợi. Tuy nhiên, bệnh vẫn có thể chữa khỏi hoàn toàn nếu kiên trì điều trị và có phương pháp thích hợp, đúng cách.
Do đó, khi thấy có dấu hiệu của viêm da tiết bã nhờn, bệnh nhân cần nhanh chóng tới các cơ sở y tế, bệnh viện chuyên khoa da liễu để được thăm khám và điều trị kịp thời.
Cách trị viêm da dầu tiết bã tận gốc
Điều trị viêm da tiết bã nhờn bằng phương pháp Tây y
Sau khi được thăm khám tình trạng bệnh lý, bác sĩ sẽ chỉ định loại thuốc uống, thuốc bôi Tây y phù hợp với cơ địa từng người và phù hợp với từng vùng da bị viêm. Tác dụng của các loại thuốc này là làm giảm tổn thương do viêm da tiết bã gây ra, đồng thời làm lành lại vùng da đó và cải thiện sức đề kháng cho làn da của bạn.
Một số loại thuốc Tây y được sử dụng trong trường hợp này gồm có:
1. Các loại thuốc Tây y kháng nấm hoặc dầu gội có tác dụng diệt nấm
Các loại thuốc ở dạng này thường có thành phần là Ketoconazole, Ciclopirox,… Ngoài ra, nếu viêm da tiết bã có nguyên nhân do nấm men Malassezia thì các bác sĩ có thể chỉ định sử dụng thuốc kháng nấm chứa Zinc pyrithione và Selenium.
2. Thuốc Tây y có tác dụng làm sạch vảy trên da
Các loại thuốc này thường có thành phần là acid salicylic, acid lactic và propylene glycol,… Công dụng của chúng là làm sạch vảy trên da và kiềm dầu thừa, đồng thời hạn chế quá trình tăng sinh tế bào sừng trên da.
3. Thuốc Tây y diệt nấm dạng uống
Loại thuốc này thường chỉ được chỉ định cho những bệnh nhân bị viêm da tiết bã nhờn trên diện rộng. Tác dụng của chúng là ức chế nấm men, giảm triệu chứng bệnh và ngăn ngừa những biến chứng có thể xảy ra. Tuy nhiên, loại thuốc này cũng mang đến tác dụng phụ cho người sử dụng như làm ảnh hưởng tới quá trình chuyển hóa của gan, gây tác động tiêu cực đến chức năng sinh lý nam giới.
4. Các loại thuốc Tây y ức chế calcineurin
Loại thuốc này sẽ chứa corticoid giúp làm lành những tổn thương trên bề mặt da đồng thời ngăn chặn tình trạng viêm da dầu tiết bã lan rộng.
5. Các loại thuốc kháng sinh
Các loại thuốc này thường chỉ được bác sĩ chỉ định cho những trường hợp bệnh nặng với tác dụng ngăn ngừa bội nhiễm trên da.
Các bài thuốc Đông y hộ trợ điều trị viêm da tiết bã nhờn
1. Bài thuốc uống Đông y từ kim ngân hoa
Dược liệu Kim ngân hoa có vị ngọt, đắng, tính hàn, giúp thanh nhiệt, giải độc nên thường được sử dụng các bệnh ngoài da, trong đó có viêm da tiết bã nhờn. Để thực hiện, bạn chỉ cần Kim ngân hoa, khổ sâm, sinh địa, tang bì, kinh giới, bồ công anh, hoàng cầm, hạ khô thảo theo tỷ lệ bằng nhau.
Đem tất cả nguyên liệu đó cho vào ấm và sắc lấy nước uống hàng ngày, mỗi ngày 1 thang đên khi chứng bệnh thuyên giảm.
2. Bài thuốc ngâm rửa chữa viêm da tiết bã từ kim ngân hoa
Kim ngân hoa cũng có thể được sử dụng để làm thành bài thuốc ngâm rửa, làm sạch vùng da bị tổn thương, giúp giảm tiết bã nhờn và loại bỏ vảy bong. Đặc biệt, bài thuốc ngâm rửa từ kim ngân hoa sẽ có thể ức chế được nấm Malassezia và làm giảm các tổn thương da.
Để thực hiện, bạn chỉ cần chuẩn bị 30 gram kim ngân hoa cùng vơi 15 gram rau má, 15gram kinh giới, 15 gram lá khế và 30 gram sài đất. Tất cả rửa sạch rồi cho vào nồi nước và đun sôi. Đợi nước nguội thì dùng bông y tế ngấm và thoa lên vùng da bị tổn thương do viêm da tiết bã gây ra.
3. Bài thuốc uống Đông y từ dược liệu ké đầu ngựa
Các bài thuốc từ ké đầu ngựa mang đến tác dụng khu phong, tán hàn và hóa thấp. Sở dĩ như vậy vì ké đầu ngựa có vị đắng, tính ấm, giúp giải biểu, tân ôn. Bài thuốc này có thể sử dụng cho cả trẻ nhỏ nhưng phải điều chỉnh liều lượng cho thích hợp.
Để chữa viêm da tiết bã bằng ké đầu ngựa, bạn cần chuẩn bị 20 gram mỗi loại ké đầu ngựa, kim ngân hoa, cam thảo đất, kinh giới, bồ công anh và thổ phục linh. Cho toàn bộ các dược liệu trên vào ấm sắc lấy nước uống thành nhiều lần trong ngày.
4. Bài thuốc ngâm rửa chữa viêm da tiết bã nhờn từ đạm trúc diệp
Để thực hiện cần chuẩn bị đạm trúc diệp và một ít cây sơn và trầu không. Bạn cho nguyên liệu trên vào nồi nước, đun sôi và để nguội rồi dùng nước đó để rửa lên vùng da bị viêm da tiết bã.
Sở dĩ bạn có thể sử dụng đạm trúc diệp để chữa bệnh da liễu này vì nó có khả năng làm giảm các tổn thương trên da, ngăn ngừa vi khuẩn sinh sôi, phát triển.
Các bài thuốc Đông y về cơ bản là khá lành tính, không gây tác dụng phụ. Tuy nhiên trong quá trình điều trị bệnh bằng các bài thuốc này, bạn lưu ý rằng:
- Cần phải kiên trì sử dụng trong một thời gian dài vì các bài thuốc Đông y sử dụng dược liệu thiên nhiên nên cho tác dụng chậm.
- Không nên dùng bài thuốc ngâm rửa với những vùng da bị lở loét, có vết thương hở, nhiễm trùng.
- Trẻ nhỏ, phụ nữ mang thai hay người gặp vấn đề về sức khỏe trước khi sử dụng bài thuốc này cần hỏi qua ý kiến của bác sĩ hoặc người có chuyên môn.
- Nếu thấy các dấu hiệu bất thường sau khi điều trị bằng Đông y như nổi mề đay, mụn nước, phát ban, đau bụng, buồn nôn,… thì nên dừng ngay.
- Chỉ sử dụng dược liệu có nguồn gốc rõ ràng, đúng chất lượng để tránh làm nguy hại đến sức khỏe.
Chữa viêm da tiết bã nhờn bằng liệu pháp ánh sáng
Cơ chế hoạt động của phương pháp này là sử dụng tia UVA và tia UVB để loại bỏ vảy bong và cải thiện triệu chứng viêm da dầu trên da. Liệu pháp ánh sáng thích hợp với những bệnh nhân bị viêm da tiết bã nhờn nặng, đáp ứng kém hoặc không đáp ứng được việc điều trị bằng thuốc.
Ưu điểm của phương pháp này chính là ít gây teo da, mỏng da và không gây suy giảm hệ miễn dịch nhưng lại tăng nguy cơ lão hóa da, gây ung thư.
Chữa viêm da tiết bã bằng phương pháp dân gian
1. Sử dụng mật ong chữa viêm da tiết bã
Để thực hiện, bạn chỉ cần làm sạch vùng da bị tổn thương rồi dùng bông y tế chấm mật ong và thoa đều lên đó. Massage nhẹ nhàng vùng da bị tổn thương chừng 15 phút rồi rửa lại với nước sạch.
2. Sử dụng dầu cám gạo
Bạn có thể sử dụng dầu cám gạo nhỏ bôi trực tiếp lên da, massage nhẹ nhàng để tinh chất trong dầu cám gạo thấm sâu vào các lớp biểu bì trong cùng của da vào mỗi buổi tối trước khi đi ngủ và rửa sạch lại vào buổi sáng sau khi ngủ dậy.
Bạn cũng có thể hòa tan dầu cám gạo vào nước để tắm hàng ngày, sau đó làm sạch lại da để chữa viêm da tiết bã nhờn.
3. Sử dụng lá trầu không
Để thực hiện, bạn chỉ cần đun lấy nước lá trầu không rồi dùng nó để xông hơi hoặc chờ đến khi nguội bớt thì tắm. Hoặc bạn cũng có thể giã lá trầu không rồi bôi lên da chừng 5 – 10 phút trước khi làm sạch da.
4. Sử dụng dầu dừa
Để chữa viêm da tiết bã bằng phương pháp dân gian, bạn chỉ cần dùng dầu dừa nguyên chất bôi lên vùng da bị viêm trước khi đi ngủ vào buổi tối, massage nhẹ nhàng rồi để qua đêm. Sáng hôm sau rửa sạch lại vùng da đó.
Như vậy viêm da tiết bã nhờn có thể điều trị bằng nhiều phương pháp khác nhau. Tuy nhiên, bạn nên cân nhắc kỹ lưỡng khi lựa chọn phương pháp phù hợp cho mình dựa trên sự tư vấn từ người có chuyên môn vì mỗi phương pháp đều có những ưu nhược điểm riêng.