Sốt là triệu chứng xuất hiện khi cơ thể trẻ sơ sinh có dấu hiệu nhiễm khuẩn. Nếu trẻ bị sốt cao quá lâu sẽ dẫn đến hiện tượng co giật rất nguy hiểm. Do vậy, khi thấy trẻ có dấu hiệu sốt, nhiệt độ cơ thể tăng cao thì cha mẹ và người lớn nên tìm cách hạ sốt cho trẻ sơ sinh. Vậy có những cách hạ sốt cho trẻ sơ sinh an toàn mà hiệu quả?
[wpsm_titlebox title=”Nội dung” style=”1″] [wpsm_toplist] [/wpsm_titlebox]
Nguyên nhân trẻ sơ sinh bị sốt
Như đã nói ở trên, sốt là triệu chứng xuất hiện khi cơ thể trẻ sơ sinh bị nhiễm khuẩn. Có rất nhiều nguyên nhân khiến trẻ bị nhiễm khuẩn, có thể do trẻ bị nhiễm trùng, do trẻ tiêm vacxin, sốt mọc răng, số do trẻ mặc quá nhiều quần áo hoặc do trẻ bị ốm,…
Trẻ bị sốt do tiêm phòng vacxin
Hiện tượng trẻ bị sốt sau khi tiêm vacxin là phản ứng rất bình thường của cơ thể. Ngoài việc bị sốt thì trẻ sơ sinh sau khi tiêm phòng còn có thể bị đau, sưng ở vị trí tiêm,… Đây đều là những dấu hiệu bình thường ở cơ thể trẻ. Điều này cho thấy cơ thể trẻ đang phản ứng lại với vacxin để hình thành kháng thể mới và vacxin đang hoạt động rất hiệu quả.
Biểu hiện sốt nhẹ sau tiêm phòng ở trẻ sơ sinh sẽ tự biến mất sau từ 1 đến 2 ngày mà không cần điều trị. Tuy nhiên cách hạ sốt cho trẻ sơ sinh khi này là mẹ nên lau người cho bé bằng nước ấm nhưng không nên lau vào vị trí tiêm vacxin của trẻ.
Trẻ bị sốt phát ban
Sốt phát ban là hiện tượng cơ thể trẻ bị sốt cao kèm theo việc xuất hiện các ban đỏ hồng. Đây là một bệnh rất thường gặp ở trẻ sơ sinh khi mà có tới 95% trẻ dưới 2 tuổi từng bị sốt phát ban.
Sốt phát ban ở trẻ thường kéo dài tầm 4 ngày rồi biến mất.
Trẻ bị sốt chân tay lạnh
Trẻ bị sốt chân tay lạnh xuất hiện khi có những tác nhân lạ từ bên ngoài xâm nhập vào cơ thể bé yêu. Khi này, hệ thống miễn dịch sẽ kích hoạt các kháng thể để chống lại.
Tuy nhiên, khi kháng thể hoạt động, nhiệt độ cơ thể bé sẽ tăng lên, hệ thần kinh trung ương sẽ điều khiển để nhiệt độ thoát ra da khiến trẻ bị sốt. Lúc này, trán trẻ sẽ rất nóng nhưng chân tay trẻ lại lạnh hơn bình thường.
Trẻ bị sốt xuất huyết
Đây là hiện tượng rất nguy hiểm ở trẻ, có thể ảnh hưởng đến tính mạng. Trường hợp bé bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu sẽ giúp tăng cường hệ miễn dịch tự nhiên của trẻ, để trẻ chống chọi lại bệnh sốt xuất huyết.
Tuy nhiên, có nhiều trường hợp thai phụ vì nhiều nguyên nhân mà không thể cho thể con bú mẹ trong thời gian đầu. Khi này, cách hạ sốt cho trẻ sơ sinh là mẹ kết hợp sử dụng các sản phẩm sữa non với sữa công thức để tăng cường miễn dịch cho bé.
Ngoài ra, khi trẻ bị sốt xuất huyết, cha mẹ cần ngay lập tức đưa trẻ đến bệnh viện để có phương án xử lý, điều trị kịp thời.
Trẻ bị sốt virus
Trường hợp này, trẻ bị sốt là do các vi khuẩn bên ngoài xâm nhập vào cơ thể qua đường tai, mũi họng và đường tiêu hóa, gây nên các hiện tượng viêm họng, viêm tai giữa, viêm phế quản, tả, kiết lỵ,… kết hợp với sốt cao. Khi này, cha mẹ có thể chườm mát cho trẻ và cho trẻ uống thêm nước.
Trẻ sơ sinh bị sốt siêu vi
Sốt siêu vi ở trẻ gặp nhiều nhất trong các giai đoạn chuyển mùa hoặc thời tiết thay đổi đột ngột. Trường hợp này đa phần trẻ sẽ tự khỏi nếu cha mẹ có biện pháp chườm ấm, chườm mát cho con hợp lý. Tuy nhiên, một số trường hợp có thể chuyển biến xấu, gây nguy hiểm cho bé yêu của bạn.
Trẻ sơ sinh sốt mọc răng
Trẻ mọc răng cũng có thể gây sốt. Thời gian mọc những chiếc răng của trẻ có thể từ tháng thứ 4 đến tháng thứ 9. Khi này, để hạ sốt cho trẻ cha mẹ nên cho trẻ uống nhiều nước, massage vùng nướu để giảm đau cho bé. Tuy nhiên, để massage nướu, mẹ cần vệ sinh tay cẩn thận, sạch sẽ, tránh để vi khuẩn xâm nhập vào cơ thể bé qua tay mẹ.
Trẻ sốt do nắng nóng
Vào mùa hè trẻ rất dễ bị sốt. Thứ nhất là thời tiết mùa hè nắng mưa thất thường, cơ thể non yếu của trẻ chưa kịp thích nghi. Thứ hai đó là việc mẹ thay đổi nhiệt độ của trẻ đột ngột, đang từ ngoài nắng vào phòng điều hòa hoặc từ phòng điều hòa ra ngoài trời nắng, khiến trẻ bị sốc nhiệt.
Khi này, vào mùa hè mẹ nên duy trì nhiệt độ phòng cho bé từ 26 đến 28 đô C. Trước khi cho bé ra khỏi phòng mẹ nên tắt điều hòa và mở cửa để không khí trong phòng được lưu thông, nhiệt độ phòng bằng nhiệt độ ngoài trời.
Trẻ bị sốt do quấn tã nhiều
Việc cha mẹ quấn tã cho trẻ sơ sinh dưới 3 tháng cũng có thể khiến trẻ bị sốt. Tình trạng này thường diễn ra về đêm vì đêm xuống, cha mẹ thường sợ bé bị lạnh nên càng bao bọc trẻ kỹ hơn.
Do vậy, không quấn tã trẻ quá kỹ, sẽ khiến trẻ khó chịu là cách hạ sốt cho trẻ sơ sinh mà cha mẹ nên áp dụng ngay. Tuy nhiên, nếu sau khi nới lỏng quần áo, tã mà trẻ không bớt sốt thì cha mẹ nên tìm hiểu đến các nguyên nhân khác gây sốt cho trẻ.
Dấu hiệu nhận biết trẻ bị sốt
Mẹ phải nhận biết được các dấu hiệu bị sốt ở trẻ để đưa ra cách hạ sốt cho trẻ sơ sinh hiệu quả. Để nhận biết trẻ bị sốt hay không mẹ có thể dựa vào nhiệt độ cơ thể trẻ. Tuy nhiên, việc mẹ dùng tay để cảm nhận nhiệt độ của bé là không chính xác. Do vậy, mẹ nên sử dụng các loại nhiệt kế để cho kết quả thân nhiệt của bé chính xác nhất.
Mẹ có thể sử dụng nhiệt kế để đo nhiệt độ của trẻ ở các vị trí: tai, miệng, nách hoặc hậu môn. Khi nhiệt độ của trẻ sơ sinh dao động từ 37.5 đến 37.8 nghĩa là trẻ đang bị sốt nhẹ. Khi này mẹ không nên quá lo lắng, có thể sử dụng khăn ấm để đắp lên trán bé kết hợp với khăn ấm để lau người bé, đặc biệt là các vị trí có nếp gấp như cổ bé, nách, khuỷu tay, khuỷu chân, lòng bàn tay, lòng bàn chân và bẹn bé.
Khi mẹ kiểm tra thấy nhiệt độ cơ thể bé từ 38 đến 39 độ nghĩa là bé có nguy cơ sốt cao. Đặc biệt, khi trẻ sốt 40 độ và có dấu hiệu co giật thì mẹ nên ngay lập tức đưa trẻ đến cơ sở y tế hoặc bác sĩ gần nhất.
Ngoài cách kiểm tra nhiệt độ cơ thể trẻ để xác định trẻ có sốt hay không thì mẹ cũng có thể nhận trẻ bị sốt qua các dấu hiệu sau:
- Thấy trẻ mệt mỏi, ít cười đùa, nô nghịch hơn thường ngày.
- Sắc mặt bé trở nên nhợt nhạt
- Bé biếng ăn hơn, bỏ bú, bỏ uống nước
- Bé cáu kỉnh
- Bé bứt rứt, khó chịu. Mẹ chạm vào người bé thì bé sẽ khóc do đau nhức.
Tuy nhiên, mẹ cần đưa bé đến gặp bác sĩ ngay nếu thấy có bé có hiện tượng sốt kèm theo:
- Trẻ dưới 3 tháng tuổi bị sốt
- Bé buồn ngủ bất thường hoặc khó thức dậy, ngủ li bì
- Da bé xanh xao, hơi tái
- Bàn chân và bàn tay bé bị lạnh
- Bé thở khó khăn, có tiếng rít, khóc liên tục
- Bé buồn nôn, ói mửa
- Xuất hiện phát ban ngoài da bé
8 cách hạ sốt cho trẻ sơ sinh nhanh nhất
Dưới đây là cách hạ sốt cho trẻ sơ sinh an toàn mà bạn có thể áp dụng cho trẻ 1 tháng tuổi, 2 tháng tuổi, 3 tháng tuối trở lên…
1. Cho trẻ uống nhiều nước
Trẻ bị sốt dễ dẫn tới tình trạng mất nước. Do vậy, khi thấy thân nhiệt bé cao hơn so với bình thường, cha mẹ cần bù nước cho trẻ. Cách hạ sốt cho trẻ sơ sinh này sẽ giúp trẻ thanh lọc cơ thể và giảm nhiệt độ cơ thể trẻ. Các cách bù nước có thể thực hiện:
- Cho trẻ uống nước trái cây hoặc nước lọc
- Cho trẻ ăn súp, cháo
- Cho trẻ hoặc trà thảo dược
- Cho trẻ bú nhiều hơn và thường xuyên hơn
- Sử dụng các sản phẩm bù nước, điện giải như oresol, hydrite.
2. Mặc quần áo thoáng mát, rộng rãi cho con
Nhiều cha mẹ nghĩ rằng con bị sốt là do cảm lạnh, nhiễm lạnh nên thường mặc thêm quần áo cho con. Tuy nhiên, đây lại là phương pháp hoàn toàn sai lầm.
Khi trẻ bị sốt, một trong những cách hạ sốt cho trẻ sơ sinh hiệu quả là cho trẻ mặc quần áo thoáng mát, rộng rãi cho trẻ để trẻ có thể thoát nhiệt qua các lỗ chân lông. Có như vậy mới giảm sốt hiệu quả. Ngoài ra, mẹ cũng có thể sử dụng các miếng hạ sốt dành riêng cho trẻ sơ sinh để con bớt khó chịu.
3. Lau người bé bằng nước ấm
Cách hạ sốt này cho trẻ sơ sinh có tác dụng làm các lỗ chân lông trẻ mở rộng hơn, từ đó thoát nhiệt ra ngoài để trẻ hạ sốt. Để lau người cho bé, mẹ thực hiện như sau:
- Cởi hết quần áo của bé ra.
- Dùng 5 chiếc khăn nhỏ nhúng vào nước ấm, vắt hơi ráo.
- 2 khăn đặt 2 bên nách trẻ, 2 khăn đặt 2 bên háng và 1 khăn nhúng nước ấm để lau khắp người trẻ.
Khi khăn nguội, mẹ lại tiếp tục nhúng khăn vào nước ấm và tiếp tục làm như hướng dẫn ở trên đến khi nhiệt độ của trẻ hạ xuống mức 37 độ C thì dừng. Thông thường, mẹ thực hiện phương pháp này trong vòng 30 đến 45 phút là nhiệt độ cơ thể trẻ sẽ hạ.
4. Lau người cho trẻ sơ sinh bằng giấm táo
Ngoài sử dụng nước ấm, mẹ cũng có thể sử dụng giấm táo lau người để hạ sốt cho bé yêu. Cách hạ sốt cho trẻ sơ sinh này rất hiệu quả nhưng lại có ít cha mẹ biết đến. Khi này, mẹ pha giấm táo với nước theo tỉ lệ 1:2 rồi cho khăn vào ngâm. Vắt khăn hơi ráo nước thì đắp lên trán và bụng bé.
Mẹ cũng có thể đắp khăn thấm giấm táo lên 2 lòng bàn chân bé để bé nhanh hạ sốt. Khi nào khăn khô thì lại cho ngâm vào nước giấm táo và tiếp tục đắp cho trẻ đến khi hạ sốt.
5. Bổ sung thêm vitamin C cho trẻ
Công dụng của vitamin C là tăng sức đề kháng cho trẻ. Do vậy, thêm một cách hạ sốt cho trẻ sơ sinh hiệu quả là mẹ có thể bổ sung vitamin C cho bé bằng việc cho trẻ uống nước hoa quả. Các loại hoa quả giàu vitamin C thích hợp cho trẻ sơ sinh gồm có dưa hấu, nho, thanh long.
6. Bổ sung canxi cho trẻ
Một số nghiên cứu chỉ ra rằng, việc bổ sung canxi cho trẻ cũng là cách hữu hiệu để hạ sốt cho trẻ sơ sinh. Do vậy, khi thấy nhiệt độ cơ thể trẻ tăng cao, mẹ có thể cho trẻ sử dụng thêm các loại thuốc canxi phù hợp. Tuy nhiên, việc sử dụng canxi cho trẻ sơ sinh cần phải tuân theo sự chỉ định của bác sĩ, mẹ không được tự ý mua các loại canxi bên ngoài để bổ sung cho trẻ.
Thêm vào đó, với trẻ sơ sinh, hàng ngày mẹ nên cho trẻ uống thêm vitamin D. Vitamin D có tác dụng hỗ trợ trẻ hấp thụ canxi từ sữa và từ ánh nắng mặt trời để hệ xương, răng phát triển toàn diện.
7. Massage cho trẻ bằng tinh dầu
Khi thấy trẻ bị sốt, mẹ có thể sử dụng các loại tinh dầu như tinh dầu bạc hà, tinh dầu gừng, tinh dầu vỏ quế, tinh dầu bạch đàn, tinh dầu cúc La Mã để xoa bóp, massage cho trẻ. Tác dụng của các loại tinh dầu này là làm ấm cơ thể, gây ra hiện tượng thoát nhiệt qua việc đổ mồ hôi, từ đó hạ sốt cho trẻ.
Tuy nhiên, khi mẹ áp dụng cách hạ sốt cho trẻ sơ sinh bằng việc sử dụng tinh dầu để massage cho trẻ, mẹ lưu ý nên pha 6 giọt tinh dầu trong 1 muỗng dầu nền và xoa khắp cơ thể trẻ, đặc biệt là vùng gáy và gót chân.
8. Sử dụng thuốc hạ sốt dành cho bé
Trong trường hợp trẻ sơ sinh bị sốt từ 38 độ C trở lên, mẹ hãy áp dụng cách hạ sốt cho bé bằng việc sử dụng thuốc có chứa paracetamol đơn chất. Thuốc hạ sốt này sẽ được đóng dưới dạng gói hoặc siro, giúp hạ nhanh cơn sốt chỉ sau 30 phút sử dụng. Hiệu quả hạ sốt của paracetamol cũng kéo dài lên tới 4 – 6 tiếng, không gây tác dụng phụ.
Tuy nhiên, việc sử dụng thuốc cho trẻ cần tuân theo liều chỉ định là mỗi lần uống 10 – 15 mg/kg thể trọng bé, và dùng tối đa 3 – 4 lần/ngày.
Ngoài paracetamol, mẹ cũng có thể cho bé sử dụng các loại thuốc hạ sốt có thành phần là acetaminophen. Tuy nhiên, mọi loại thuốc sử dụng cho trẻ đều phải theo liều chỉ định của bác sĩ và dựa trên cân nặng, độ tuổi của trẻ.
Mẹ nên đọc kỹ hướng dẫn sử dụng thuốc và sử dụng thiết bị đo lường chuyên dụng khi cho trẻ uống thuốc.
Như vậy, có rất nhiều nguyên nhân gây sốt ở trẻ sơ sinh. Đi kèm với nó cũng có rất nhiều cách hạ sốt cho trẻ sơ sinh hiệu quả, không gây tác dụng phụ. Cơ thể trẻ sơ sinh rất non nớt, hệ miễn dịch chưa hoàn thiện nên trẻ rất dễ bị ốm, sốt. Do vậy, mẹ nên nằm lòng nguyên nhân, dấu hiệu và những cách hạ sốt trên để bảo vệ bé yêu của mình tốt hơn.