Động kinh là do rối loạn hoạt động của não bộ, hệ thần kinh trung ương hoạt động không bình thường gây ra các cơn co giật, những hành vi và cảm giác bất thường thậm chí là mất ý thức trong một thời gian dài. Tỉ lệ mắc phải bệnh này là 0,5-1% dân số trong đó hơn 50% là xảy ra ở trẻ em, đặc biệt là trẻ dưới 3 tuổi.
Vậy nguyên nhân vì sao trẻ em lại dễ mắc phải căn bệnh này và bệnh động kinh ở trẻ em có chữa được không? Bài viết sẽ giúp các bậc phụ huynh có câu trả lời.
[wpsm_titlebox title=”Nội dung” style=”1″] [wpsm_toplist] [/wpsm_titlebox]
Nguyên nhân của bệnh động kinh ở trẻ em
Phần lớn bệnh động kinh xuất hiện mà không rõ nguyên nhân. Nhưng bên cạnh đó cũng có phân nửa trẻ em mắc phải bệnh này vì một số lý do sau đây:
- Do di truyền: Các nhà khoa học đã nghiên cứu liên kết một số loại động kinh với các mã gen cụ thể. Một số loại gen có thể khiến người đó nhạy cảm hơn với các điều kiện xung quanh từ đó dễ gây ra hiện tượng động kinh.
- Do chấn thương sọ não: Người mắc phải bệnh động kinh có thể do trải qua tai nạn xe hơi hoặc những chấn thương khác tác động mạnh đến não bộ.
- Các bệnh về não: Một vài bệnh về não bộ gây tổn thương cho não như u não, đột quỵ… sẽ gây ra biến chứng động kinh. Đột quỵ là nguyên nhân chính khiến nhiều người lớn trên 35 tuổi mắc phải bệnh động kinh.
- Bệnh truyền nhiễm: Một vài bệnh truyền nhiễm như viêm màng não, AIDS, viêm não virus có thể dẫn đến biến chứng bệnh động kinh.
- Chấn thương trước khi sinh: Em bé trước khi được sinh ra sẽ rất nhạy cảm với những tổn thương não có thể được gây ra bởi các yếu tố khác nhau như nhiễm trùng ở mẹ, dinh dưỡng từ mẹ kém hoặc do thiếu oxy. Những tổn thương này có thể dẫn đến chứng động kinh hoặc bại não ở trẻ sơ sinh.
- Do chứng rối loạn phát triển: Trẻ em mắc phải căn bệnh tự kỷ, trầm cảm cũng có thể biểu hiện của bệnh động kinh.
Triệu chứng của bệnh động kinh
Để biết được bệnh động kinh ở trẻ em có chữa được không cần nhận biết được biểu hiện của loại bệnh này là gì. Bệnh động kinh là một loại bệnh khá phức tạp và có nhiều biểu hiện khác nhau tùy từng đối tượng.
Một số người đơn giản chỉ là nhìn chằm chằm vào một thứ gì đó trong vài giây khi có cơn động kinh, nhưng cũng có những người xảy ra các cơn co thắt tay chân liên tục. Các bậc cha mẹ cần phải phát hiện sớm dấu hiệu có thể bị bệnh để có biện pháp chữa trị kịp thời. Một số triệu chứng của bệnh này ở trẻ em bao gồm:
Đối với cơn động kinh toàn bộ
Động kinh toàn bộ là thể động kinh nặng, các cơn co cứng, co giật chiếm một tỷ lệ lớn trong tổng số thể loại động kinh. Triệu chứng của thể động kinh này có thể như sau:
- Cơn vắng ý thức: Não bộ của trẻ bị rối loạn hoặc mất ý thức xảy ra trong giai đoạn ngắn như bất động, mắt nhìn xa xăm mơ màng, các hoạt động đang làm bị ngắt quãng không liền mạch. Đôi khi còn kèm theo cơn co giật nhẹ ở mí mắt, miệng. Trẻ có thể rơi vào trạng thái mất trương lực tư thế (gập đầu và thân mình) hoặc tăng trương lực cơ thể (ngửa đầu và ưỡn người ra sau, đảo ngược nhãn cầu), kèm theo đó là lặp đi lặp lại các cử động thông thường, rối loạn vận mạch, hô hấp thay đổi, giãn đồng tử, đái dầm.
- Cơn giật cơ: Trẻ có thể bị giật cơ trong thời gian ngắn, giật đối xứng khiến trẻ ngã nhưng không bị rối loạn ý thức.
- Cơn co giật: Trẻ bất ngờ bị co giật 2 bên người với tốc độ chậm dần, thời gian giao động khác nhau. Thường xảy ra trường hợp này khi sốt cao.
- Cơn tăng trương lực: Trẻ bị động kinh có thể sẽ bị co cứng cơ không kèm theo rung cơ, thời gian diễn ra từ vài giây đến vài phút, thường kèm theo rối loạn ý thức và rối loạn thực vật.
- Cơn mất trương lực: Mất trương lực hoặc giảm trương lực diễn ra trong thời gian rất ngắn thì trẻ chỉ gập người hoặc gục đầu ra trước sát thân mình. Nếu hiện tượng này kéo dài hơn có thể khiến trẻ ngã ra đất trong tình trạng cơ thể hoàn toàn mềm nhũn.
- Cơn co cứng- co giật ( cơn lớn): Ban đầu trẻ sẽ mất dần ý thức, co cứng cơ sau đó sẽ giảm dần kèm theo rối loạn thần kinh thực vật: Nhịp tim nhanh, tăng huyết áp, giãn đồng tử, đỏ mặt, thậm chí cắn phải lưỡi. Sau đó cơ 2 bên đối xứng sẽ co giật đột ngột, cơ thể ngừng hô hấp.
Thời gian diễn ra có thể từ vài phút đến vài giờ. Trẻ sẽ bị bất động, cơ lực giảm, mất ý thức, giãn cơ hoàn toàn, có thể đái dầm, thở hổn hển, tăng tiết đờm dãi, sau đó ý thức sẽ dần cải thiện, đau người, đau đầu.
Cơn động kinh cục bộ
Cơn động kinh cục bộ là vùng dưới não và vỏ não bị tổn thương. Mỗi cơn sẽ xuất hiện những biểu hiện riêng biệt liên quan tới vùng chức năng của vỏ não và dưới vỏ. Các cơn động kinh cục bộ có những triệu chứng sau đây:
- Cơn cục bộ đơn giản vận động: Trẻ mắc phải có thể sẽ bị co giật ngón tay, ngón chân, nửa mặt, nửa người tuy nhiên không bị mất đi ý thức. Hoặc trẻ sẽ quay mắt, đầu, người và giơ tay như đang nhìn nắm tay của mình. Trẻ mất phát âm, không thể nói được.
- Cơn cục bộ đơn giản giác quan, cảm giác: Trẻ có thể sẽ bị ảo giác hoặc không nhìn thấy. Đôi khi ngửi thấy mùi lạ khó chịu. Trẻ sẽ thấy chóng mặt, muốn ngã quỵ.
- Cơn cục bộ đơn giản với triệu chứng thực vật: Trẻ sẽ bị tăng tiết nước bọt, khi nuốt và nhai sẽ buồn nôn. Kèm theo đó là cảm giác đánh trống ngực, nóng, xanh, tái xung huyết, đái dầm, khó thở.
- Cơn cục bộ đơn giản với các triệu chứng tâm thần: Trẻ có thể mất khả năng nói, nói ngọng. Trẻ có thể sẽ rơi vào trạng thái ảo giác, khó chịu, sợ hãi, lo âu, cảm thấy khủng khiếp. Một số trường hợp hiếm gặp trẻ sẽ thấy khát hoặc đói.
- Cơn cục bộ phức tạp: Trẻ sẽ mất ý thức ngay từ đầu kèm theo các động tác tự động miệng ( nhai, nuốt, liếm láp, ngoạm). Trẻ có thể sẽ có những hành động lặp đi lặp lại không kiểm soát như gãi; cởi áo, cài áo, lục lọi, sắp xếp đồ vật, di chuyển đồ vật. Kèm theo đó là phát ra tiếng kêu, lặp đi lại một từ hoặc một đoạn, 1 câu nói liên tục.
Bệnh động kinh ở trẻ em có nguy hiểm không?
Để biết được bệnh động kinh ở trẻ em có chữa được không, ta cần phải biết bệnh này có gây nguy hiểm không. Trong hầu hết các trường hợp, bệnh động kinh ở trẻ em không nguy hiểm, tuy nhiên nó sẽ trở nên nguy hiểm bởi các yếu tố bên ngoài gây ra.
Khi biết con mình bị động kinh, cha mẹ cần giám sát các bé kỹ hơn đặc biệt khi con chơi gần những nơi có nhiều nước (ao, hồ, sông, biển…), những nơi cao, nơi có nhiều phương tiện đi lại hoặc những nơi mà bé có thể sẽ bị thương khi lên cơn. Trong ngôi nhà mình nên trải thảm, bọc những đầu nhọn của đồ vật lại, để những vật nguy hiểm sắc nhọn ngoài tầm với của trẻ.
Một số trường hợp hiếm gặp khi trẻ bị động kinh xảy ra hiện tượng biến chứng thì có thể gây nguy hiểm cho các em:
- Trẻ sơ sinh bị động kinh: Trẻ có nguy cơ bị ngạt chu sinh, nhiễm trùng hệ thần kinh dẫn đến dị tật bẩm sinh, xuất huyết não, hạ đường máu, rối loạn chuyển hóa.
- Trẻ nhỏ bị động kinh: Trẻ có thể bị tổn thương não do di chứng của bệnh động kinh.
Bệnh động kinh ở trẻ em có chữa được không?
Nhiều người đặt ra câu hỏi “bệnh động kinh ở trẻ em có chữa được không?”. Phần lớn trong số đó có quan niệm cho rằng động kinh là bệnh không thể chữa khỏi từ đó mà họ sẽ không điều trị mà bỏ lỡ hoặc điều trị không kiên trì, bỏ cuộc giữa chừng. Đây là quan điểm hoàn toàn sai lầm, bệnh động kinh hoàn toàn có thể chữa trị được. Tuy nhiên việc điều trị cần phải kiên trì, liền mạch.
Điều trị bệnh động kinh cần theo đúng lộ trình khoa học, không được tự ý thay đổi. Nhiều người vì không đủ kiên nhẫn đã chuyển từ dùng thuốc chống động kinh sang các bài thuốc lá, thuốc nam. Điều này khiến bệnh trở nặng thậm chí là gây ngộ độc cho cơ thể. Thậm chí có nhiều bệnh nhân tự ý thay đổi liều lượng thuốc, đổi thuốc, quên uống thuốc điều này khiến cho họ mất đi cơ hội khỏi bệnh.
Có nhiều phương pháp để điều trị bệnh động kinh như uống thuốc chống động kinh, phẫu thuật, ăn kiêng… tuy nhiên dù là phương pháp gì thì dùng thuốc chống động kinh là điều bắt buộc. Cha mẹ cần cho trẻ điều trị sớm và tuân thủ chặt chẽ theo phác đồ điều trị.
Thực tế, 60% bệnh nhi mắc động kinh đều kiểm soát được cơn và khỏi hoàn toàn sau phác đồ điều trị kèm theo đó là chất lượng sống của trẻ cũng cải thiện theo chiều hướng tích cực. Vì vậy khi cha mẹ nghi ngờ con em mình có thể mắc chứng động kinh cần đưa các em đến ngay cơ sở y tế gặp bác sĩ chuyên khoa để khám, chẩn đoán và tư vấn điều trị.
Cách điều trị bệnh động kinh hiệu quả
Sau khi biết đáp án cho câu hỏi “bệnh động kinh ở trẻ em có chữa được không?”. Cha mẹ sẽ quan tâm đến cách điều trị như thế nào. Bệnh động kinh có thể được chữa khỏi ở một vài trường hợp sau khi dùng thuốc hoặc phẫu thuật. Kết thúc liệu trình, trẻ không cần phụ thuộc vào thuốc và không còn xuất hiện các cơn co giật. Một số phương pháp điều trị động kinh thường được áp dụng như sau:
Điều trị động kinh bằng thuốc
Phương pháp đầu tiên mà người mắc bệnh động kinh được chỉ định đó là sử dụng thuốc. Hầu hết các cơn co giật của người bệnh có thể khống chế bằng cách dùng thuốc chống co giật hay còn gọi là thuốc chống động kinh. Một vài trường hợp sẽ kết hợp các loại thuốc lại với nhau để giảm tần suất và cường độ co giật của họ lại.
Nhiều trẻ em bị động kinh mà không có triệu chứng có thể ngừng thuốc và sống không bị co giật. Các bác sĩ có thể kê một loại thuốc duy nhất với liều lượng thấp và tăng dần lên cho đến khi cơn co giật được kiểm soát hoàn toàn. Tuy nhiên, thuốc chống co giật có thể gây ra một số tác dụng phụ nhẹ như:
- Mệt mỏi, chóng mặt.
- Tăng cân.
- Giảm mật độ xương.
- Nổi phát ban trên da.
- Rối loạn trí nhớ và suy nghĩ.
- Một số tác dụng phụ nghiêm trọng hơn nhưng hiếm gặp đó là: Trầm cảm, suy nghĩ và hành vi tự sát, phát ban nghiêm trọng, viêm gan…
Để việc kiểm soát động kinh được tốt nhất với thuốc, cha mẹ cần chú ý những điều sau cho con em mình:
- Dùng đúng thuốc, đúng liều lượng theo quy định của bác sĩ.
- Hỏi ý kiến bác sĩ khi muốn dùng các phương pháp điều trị khác.
- Không tự ý ngưng thuốc mà không có ý kiến của bác sĩ.
- Thông báo ngay đến bác sĩ khi trẻ có nhiều biểu hiện khác lạ mới như chán nản, suy nghĩ tự tự, tâm trạng hoặc hành vi thay đổi.
- Báo ngay với bác sĩ nếu bị đau nửa đầu. Các bác sĩ sẽ giúp trẻ kê toa thuốc chống động kinh kèm ngăn ngừa đau nửa đầu.
Điều trị động kinh bằng phẫu thuật
Khi việc dùng thuốc không đủ để kiểm soát đầy đủ các cơn động kinh thì phẫu thuật sẽ là lựa chọn tối ưu. Với phương pháp này các bác sĩ sẽ tiến hành cắt bỏ phần não gây ra cơn động kinh.
Thông thường, khi xét nghiệm sẽ nhận thấy động kinh bắt nguồn từ một khu vực não nhỏ được xác định rõ ràng. Vùng não đó sẽ vận hành mà không can thiệp vào các chức năng quan trọng thường ngày của người bệnh như nghe, nói, đọc, viết, vận động, thị giác, thính giác.
Sau khi phẫu thuật, người bệnh vẫn cần phải dùng thuốc để ngăn ngừa cơn co giật tuy nhiên lượng thuốc sẽ ít hơn và giảm đi rất nhiều. Một vài trường hợp hi hữu xảy ra khi phẫu thuật gây ra các biến chứng như thay đổi vĩnh viễn các khả năng nhận thức.
Điều trị động kinh bằng phương pháp khác
Một số liệu pháp tiềm năng khác mà cha mẹ có thể lựa chọn thay thế để điều trị động kinh như sau:
- Kích thích dây thần kinh phế vị: Biện pháp này có khả năng ức chế cơn động kinh. Nhưng cũng có thể có các tác dụng phụ như đau họng, khàn giọng, khó thở, ho… Cha mẹ nên kết hợp thêm thuốc chống động kinh để đạt hiệu quả cao.
- Chế độ ăn kiêng: Một số trẻ em đã kiểm soát được cơn động kinh của mình khi thực hiện chế độ ăn kiêng nghiêm ngặt có chứa nhiều chất béo và carbohydrate thấp. Cơ thể người bệnh sẽ dùng chất béo thay vì carbohydrate để sản xuất năng lượng. Sau một vài năm, cơ thể đã ổn định, trẻ có thể ngừng chế độ ăn này mà không lo bị co giật lại.
- Kích thích não: Các bác sĩ phẫu thuật sẽ cấy điện cực vào một phần cụ thể trong não bộ, thường là đồi thị. Điện cực này sẽ kết nối với một máy phát điện được cấy trong ngực hoặc hộp sọ. Máy sẽ gửi xung điện đến não bộ, ức chế các cơn động kinh.
Một vài phương pháp điều trị bệnh động kinh trong tương lai
- Tiếp nhận thần kinh: Các nhà khoa học đang nghiên cứu các thiết bị cấy ghép tương tự máy tạo nhịp tim giúp ngăn ngừa động kinh. Các thiết bị sẽ kích thích mạch tiếp nhận và phân tích mô hình hoạt động của não để phát hiện ra các cơn động kinh trước khi chúng xảy ra. Từ đó sẽ tạo ra một cú sốc điện hoặc thuốc tác động nên não bộ ngăn chặn cơn động kinh.
- Kích thích thích liên tục khu vực bắt đầu co giật: Cách này áp dụng cho một số người mắc động kinh không thể loại bỏ một phần não do sẽ ảnh hưởng đến chức năng vận động hoặc lời nói. Phương pháp này kích thích liên tục một phần não dưới mức nhận thức về thể chất, cải thiện kết quả của cơn động kinh và chất lượng cuộc sống của họ.
- Phẫu thuật xâm lấn tối thiểu: Áp dụng các kỹ thuật xâm lấn tối thiểu mới như cắt đốt bằng laser được hướng dẫn bằng hình ảnh cộng hưởng từ. Giúp làm giảm các cơn động kinh và ít xảy ra rủi ro hơn so với phẫu thuật mở hộp sọ truyền thống.
- Cắt đốt bằng laser lập thể hoặc xạ trị lập thể: Với một số loại động kinh thì phương pháp cắt đốt bằng laser lập thể hoặc xạ trị lập thể là một phương pháp khá hữu hiệu khi việc mở hộp sọ của trẻ có quá nhiều rủi ro. Với phương pháp này các bác sĩ sẽ trực tiếp xạ trị đến khu vực cụ thể trong não của người bệnh, nơi xảy ra tình trạng co giật.
- Thiết bị kích thích thần kinh bên ngoài: Tương tự như kích thích dây thần kinh phế vị, thiết bị sẽ tác động đến các dây thần kinh cụ thể để ức chế lại cơn động kinh. Tuy nhiên, thiết bị sẽ được sử dụng ở bên ngoài mà không cần thực hiện phẫu thuật để cấy ghép vào trong cơ thể người bệnh.
Lời kết
Bài viết đã giúp các bậc phụ huynh trả lời cho câu hỏi “Bệnh động kinh ở trẻ em có chữa được không”. Qua đó cho thấy các bậc cha mẹ cần quan sát con em mình thật cẩn thận, khi thấy có những dấu hiệu bất thường cần đưa ngay đến gặp bác sĩ chuyên khoa để được chữa trị kịp thời. Hãy quan tâm đến con mình không chỉ là vật chất mà còn là tinh thần của các em!